Ciltte oluşa sivilcelerin ve izlerinin giderilmesi işlemi akne tedavisi olarak adlandırılır. Akne ise; cilt tabakalarının ortasında yer alan sebumun (yağ salgılamakla görevli kanallar) şişmesi, tıkanması sonrasında bakteriler ile birleşmesi sonucunda ortaya çıkar. 

Komedon, yani siyah nokta; ciltte yağ üretiminin artması sonucunda gözenekler tıkanarak oluşmaktadır. Bakterilerin komedonlar ile enfekte olması sonucunda cilt üzerinde kırmızı kabarıklıklar ve iltihaplı şişlikler oluşur. Eğer aşırı büyük ise ciltte iz kalabilir.

Akne oluşumu genel olarak ergenlik yaşlarında görülmeye başlar. Kırklı yaşlarda da görülebilir, süreç uzayabilir. İstisna olarak bebeklik döneminde de görülebilir. İyi huylu akne olarak ortaya çıkar. Erkeklerde görülme oranı kadınlara göre yüksektir. En çok görüldüğü bölgeler ise; sırt, göğüs, yüz ve koldur.

Akne (Sivilce) Nedir?

Akne ya da diğer adıyla sivilce; sırt, yüz, gövde ve boyun kısmında yer alan, cilt yüzeyinde kabarıklık olarak görülen, yağ bezleri aktivitesinden kaynaklanan bir cilt rahatsızlığıdır. Bazı durumlarda bu sivilcelerin içerisinde iltihaplanma da oluşabilir. En sık görülen dermatolojik hastalıklardan biridir. 

Genellikle ergenlik döneminde görülür. Bu yaş aralığı 12-18 arasında tanımlanabilir. Derinin altındaki yağ üreten bezlerin zamanla kıl köklerini ve gözenekleri tıkaması sonucuyla oluşur. Sıklıkla rastlanılan bir problemdir. Akne oluşumları cildin nemli olmasını sağlayan yağ olarak bilinen sebum, vücut tarafından çok fazla üretildiğinde belirmeye başlar. Gözeneklerin içine sıkışan ölü deri hücreleri siyah ya da beyaz nokta oluşmasına neden olur.

Siyah nokta (açık komedon), beyaz kabarıklıklar (kapalı komedon), normal sivilce, ucu sarı iltihaplı görülen kırmızı kabarıklıklar ya da iltihapsız kabarıklıklar olarak görülmektedir. Akne oluşumu tüketilen besinler, hormonlar ya da kullanılan ilaçlar tarafından tetiklenerek vücutta üretimi artabilir.

Akne (Sivilce) Neden Oluşur?

Akne oluşumuna neden olan pek çok faktör bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Kişinin genetik yapısında yağ bezleri salgılanmasının cilt dışına yapılıyor olmasından dolayı yağ bezlerinin kalınlaşması ve kanalın hücrelerin yapışkanlığından dolayı gözenekleri tıkamaya meyilli olmasıdır.
• Hormonlar önemli etkenlerden biridir. Erkekler ve kadınların her ikisinde de bulunan testosteron hormonunun bazı bireylerde fazla salgılanmasına etki olarak cilt akne üretebilir.
•  Cildin aşırı düzeyde yağlı bir yapıya sahip olması sivilcelerin oluşumunu etkileyen faktörlerden biridir.
• Fiziksel faktörler de sivilce oluşumunu etkileyen faktörler arasında yer alır. Bunlara örnek olarak; kullanılan sağlıksız ve yağlı kozmetik ürünleri, terlemede artış, sıcak hava, cilt tipine uygun ürünlerin kullanılmaması gösterilebilir.
• Kullanılan; kortizon, psikiyatri ilaçları, hormon takviyeleri, vitaminler, epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar, tüberküloz ilaçları akne oluşmasına neden olabilir.
• Sigara tüketimi, cildin tahriş edilmesi, güneş ışığına ya da neme maruz kalmaktan kaynaklanan cilt tahrişi.
• Kişinin aşırı stresli bir yapıya sahip olması da akne oluşumuna neden olmaktadır. Bireyin stresli bir durumdayken cildindeki herhangi bir pürüzü ya da sivilceyi kaşıyarak yara etmesi leke oluşmasına neden olmaktadır. Bu gibi durumlarda dermatoloji tedavisine ek olarak psikoloji destek alınması önerilmektedir.

Sivilce türleri neler?

Akne üç tip altında incelenmektedir. Bunlar;

• Akne Vulgaris: Genellikle ergenlik çağındaki bireylerde görülen basit sivilce tipidir. Vücutta en çok yüz bölgesinde görülür. Ciltte; derin kistler, nodüller, siyah noktalar ve kızarık sivilceler şeklinde görülebilir. Erken tedavi uygulanması ile skar oluşumu minimum düzeye indirilebilir.

• Akne Fulminans: Genellikle ergenlik dönemindeki erkeklerde görülmektedir. Eklem ağrısı ve ateş akne semptomları ile birlikte görülmektedir. 

• Akne Conglabata: Apseler ve şiddetli düzeydeki kistlerle semptomlarını gösteren bir türdür. Genellikle gövdede görülür. Akneler cilt üzerinde derin izler oluşturabilir. Aşırı tüylenme, Polikistik Over ve adet düzensizliği gibi durumlar da eşlik edebilir.

Sivilceler İçin Kesin Çözüm Nedir? | Akneler Nasıl Geçer?

Akne yani sivilceler için uygulanan cilt bakım uygulamaları ya da temizlik işlemleri sivilceleri tamamen gideremediği gibi bazen yayılımını da arttırabilmektedir, bu açıdan kesin çözüm olarak medikal estetik uygulamaları tercih edilmelidir. Belirli seanslarla yapılan lazer teknolojisi veya dermabrazyon gibi ameliyatsız cilt uygulamalarıyla aknelerden kesin ve kalıcı olarak kurtulabilirsiniz.

Medikal estetik uygulamaların yanı sıra kişisel cilt bakım rutinleri de akne oluşumlarına engel olup yayılımını durdurabilecektir. Cilt tipinize uygun cilt bakım ürünleri ve düzenli cilt temizliği uygulamaları cilt sağlığınızı koruyup sivilce oluşumlarını azaltacaktır.

Cilt bakımı yapmadan sivilce zamanla kendi kendine geçer mi?

Akne Tedavisi Nasıl Yapılır? 

Akne tedavisinde pek çok tedavi yöntemi kullanılmaktadır. Uygulanan tedavi yöntemi kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Hafif düzeydeki oluşumlarda oral ilaçlar, kremler ve cilt yıkama işlemleri uygulanmaktadır. Orta düzey-ağır düzeyde ve hormona bağlı olarak gelişen oluşumda ise antibiyotik, doğum kontrol ilaçları ve vitamin türleri doktor gözetiminde uygulanmaktadır. 

Tedavi sürecinde aknelerin oluşması ve iz kalması kişinin hem estetik açıdan yetersiz hissetmesine hem de kozmetik problemlere neden olmaktadır. Sivilce izlerinin giderilmesi için uygulanan diğer yöntemler; kimyasal peeling, lazer, mikrodermabrazyon ve cilt altına iğne yapılması işlemi kullanılmaktadır. Günümüzde uygulanan akne tedavisi için 4 farklı yol izlenir.

1 – Destekleyici Tedaviler

Cilt için destekleyici tedaviler; cilt temizliğinin yapılması ve arındırılması için kullanılan ürünleri kapsamaktadır. Bunun yanı sıra beslenme alışkanlıkları dahi cilt üzerine etkisi çok büyük olduğundan diyet uygulamaları da destekleyici tedavilere dahil edilebilecektir.

2 – Topikal Tedaviler

Topikal tedavide uygulanan işlemler genellikle hafif düzeydeki akne lezyonları için tercih edilir. Cilt üzerinde etki sağlayabilmesi için düzenli olarak kullanılması gerekir. Yan etki oluşabilir. Bunlar; kepeklenme, kaşıntı ve kızarıklık gibidir. Ortalama 2-3 hafta etkiye sahiptir 

3 – Sistemik Tedaviler

Sistemik tedavide oral antibiyotikler ve izotretinoin tedavisi olmak üzere iki uygulama yapılır.

• Oral antibiyotikler: Akne lezyonları şiddetli olan ve topikal krem uygulaması fayda etmeyen bireylere uygulanan yöntemdir. Ortalama tedavi süresi 3-4 aydır. Genellikle tek başına kullanıma uygun değildir. Hekim tarafından verilen antibiyotiğin direncini engelleyecek krem ile kullanılır. Kremin kullanılmaması durumunda ciltte gelişen süperbakteriler antibiyotiğe dirençli hale gelir.

• İzotretinoin tedavisi: Akne ve türevi lezyonlarda izotretinoin tedavisi etkilidir. Tedavi bittikten sonra hastaların genelinde etkili çözüm elde edilir. Lezyonların tekrarlama ihtimali düşüktür. En sık görülen yan etkisi cilt üzerinde kuruluk oluşturmasıdır. İlacı kullanırken dikkat edilmesi gereken en önemli husus kadın hastaların gebelikten sakınmasıdır. Tedavi bittikten sonra da yaklaşık 2 ay korunulmalıdır.

4 – Kombine Tedavi Uygulaması

Bahsedilen işlemlerin birbirleri ile çeşitli şekillerde kombine edilerek uygulanmasıdır. Kişiden kişiye değişiklik gösteren bir tedavi programı uygulanır. Hekim uygun görmesi durumunda tedavileri birleştirebilir.

Uygulanan Diğer Yöntemler

Kimyasal peeling uygulamaları ya da kremler uygulanabilir. Günümüzde kullanılan uygulamalardan biri de lazer tedavisidir. Güneş ışınlarının akne üzerinde etkili olması nedeniyle kullanımı tercih edilmektedir. Bu bağlamda; radyofrekans, lazer ve fototerapi gibi işlemler uygulanabilir.

Akne Belirtileri Nelerdir?

Akne ya da sivilce birçok farklı şekilde belirti gösterebilir. Bunlar şu şekildedir:

• Siyah noktalar
• Papüller (hassas, küçük kırmızı kabarıklıklar)
• Uçlarında beyaz iltihap bulunan akneler
• Cildin alt tabakalarında katı, ağrılı ve büyük yapıda oluşan topaklıklar (Nodüller)
• Cildin alt tabakalarında içlerinde irin bulunan ağrılı topaklıklar

Akne oluşması genellikle hassasiyete, kızarıklığa ve hassasiyet oluşumuna neden olur. Bu semptomların ilerlemesi durumunda cilt üzerinde yara izleri ve koyu lekeler meydana gelmektedir. Erken teşhis edilerek tedaviye başlanması yara izi oluşumuna engel olabilir.

Akne tanısı nasıl konulur?

Akne belirtilerinin şiddetli semptomlar göstermesi durumunda bazı hastalıklar ile birleşebilir, hekim tarafından tanısı konur. Bunun estetik açıdan bir sorun olarak değerlendirilmemesi önemlidir. 

• Sivilce semptomlarına ek olarak görülen durumlar; adet düzensizliği, kadınlarda aşırı tüy oluşması, şeker hastalığı, yumurtalıklarda kist oluşumu gösterilebilir. Bu tip durumlarda hormon testleri yapılarak neden olan durum belirlenir ve buna uygun tedavi uygulanır. 
• Böbrek üstü bezlerinde görülen kanser hastalığında hormon salınımı maksimum seviyede olduğu için akne oluşumu görülebilir.
• Mesleki deformasyon olarak kimyasal maddelere maruz kalınması durumunda oluşabilir. Bunlar; gres, klorlu aromatik hidrokarbonlar, ağır yağlar, katran ve polivinil klorür gibi maddelerdir. Kullanımından sonra aniden akne oluşabilir. Şiddetli düzeyde görülebilir. Tanı konulabilmesi için hastanın öyküsüne bakılır.

Akne psikolojik mi?

Cilt altında fazla sebum üretimine bağlı olarak oluşan akneler stres gibi faktörlerle vücutta daha fazla oluşabilmektedir. Sebum cilt altında bulunan yağlı bir salgıdır ve stres gibi psikolojik etmenlerle vücut ve yüzde sivilce oluşumlarına sebep olur. Bu sebeple stresten kaçınmak genel sağlık için önemli olduğu kadar cilt sağlığı için de çok önemlidir.

Tedavi aşamasında süreç nasıldır?

Akne tedavisinin planlanması kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Herkese aynı prosedür uygulanmamaktadır. Hastanın ihtiyacına göre bir tedavi uygulanabileceği gibi birkaç tedavi kombine olarak da uygulanabilir. Bunun için planlanan süreç 2-3 aydır. Akne lezyonlarına bu süreçte etki oluşturulur. Semptomlar tekrarlayabilen yapıdadır. Bu nedenle doktorun tedavi planına uyumlanmalıdır. 

Aknenin tedavi edilmesinin nedeni; kişiye stres oluşturması, iz kalabilmesi ve kronik bir durum olmasıdır. Akneye ek olarak bazı hastalıkların da bulunması, sağlıksız pek çok tedavinin denenerek başarısız olunması, kullanılan ilaçların etki etmesi gibi durumlar nedeniyle tedavi edilmesi oldukça önemlidir.  Bu nedenle gecikmeden uzman bir dermatoloğa muayene olunmalıdır. 

Akne hastalığı tedavi edilebilen ve geçici bir durumdur. Tedaviyi tercih etmeyen ve muayene olmak için başvurmayanlar genellikle iyileşebileceğine olan inancını yitiren ya da kendiliğinden geçeceğini düşünen bireylerdir. Özellikle ergenlik döneminde olan bireylerin bu hastalığın geçici olduğunu bilmesi ve muayene olması önemlidir. 

Tedavi için önemli olan; iyileşebileceğini kabullenmek, tedavi programına tam uyum sağlamak, sabırlı olmak ve hekimin tavsiyelerine uyum sağlamaktır. Hastanın programa ve hekime uyumlu davranarak gerekenleri yapması ile tedavi tamamlanmaktadır. Tedavi edilmesinin nedenleri kısaca; yeni akne oluşmasının önüne geçilmesi, leke ve izlerin giderilmesi, mevcutta olan sivilcelerin tedavi edilmesidir.

Sivilcesi Olanlar Nasıl Cilt Bakımı Yapmalıdır?

Cildi akne oluşumuna meyilli olan ya da aktif akne lezyonları bulunan bireylerin dikkat etmesi gereken hususlar şu şekildedir:

• Yüz bölgesi günde iki defa özel temizleyici solüsyonlar ve sabunlar aracılığı ile yıkanmalıdır.
• Güneş kremi muhakkak kullanılmalıdır. Akne oluşumuna yatkın olan ciltler de leke çabuk oluştuğu için yağ içermeyen güneş kremi kullanılmalıdır. Cildin nemlenmesi böylelikle de tahriş olmaması için önemlidir.
• Sivilce ilaçları ciltte kuruluğa yol açtığı için tahriş oluşmaması ve cildin nemlenmesi için yağ içermeyen nemlendirici tercih edilmelidir.
• Ciltteki siyah noktalar sıkılmamalıdır. Sivilcelerin temizliği hekim tarafından yapılmalıdır. Özel kimyasal peeling uygulamaları ile cilt kolaylıkla temizlenir. İltihaplı komedonlar özel aletler ile boşaltılır.
• Yüz için kullanılan sabunların cildi tahriş etmemeli ve pH değeri normal deri düzeyine yakın olmalıdır.
• Dermatolog tarafından önerilen ürün haricindeki maddeleri kullanmamalısınız.
• Cildi aşırı ovalayacak hareketler akne lezyonlarının şiddetlenmesine yol açabilir. Günde iki defadan fazla yıkamamalı, lif ve fırça gibi ürünlerle cilde baskı oluşturmamalısınız.