Erkeklerde ve kadınlarda sıklıkla görülen saç dökülmesi problemine yol açan klinik problemler başta olmak üzere pek çok faktör etkilidir. Bu faktörler kadınlar ve erkeklerde değişiklik göstermektedir. Özellikle kadınların hormon seviyelerinin değişiklik gösterdiği zaman dilimlerinde saç dökülmesi problemi hızla artış gösterebilir.
Saç dökülmesine yol açan faktörler genellikle; demir eksikliği, stres, hormon bozuklukları, yetersiz ve sağlıksız beslenme, hava kirliliği, saç derisinde cilt hastalığı olması, genetik etkiler ve kullanılan ilaçlar olarak sıralanabilir. Saç dökülmesinin uzun süre boyunca devam etmesi ciddi bir problemin etkisi olabilir.
Genellikle sağlıklı sağ yapısına sahip olan bireylerde ortalama 100 bin saç teli bulunur. Tarama, yıkama ya da çevresel etkiler ile günlük ortalama 150 adet saç teli dökülebilir. Bu sayının artması dökülmenin 2 aydan uzun sürmesi farklı rahatsızlıkların belirtisi olabilir. Bir yıl içerisinde saç dökülmesinin 2 ay boyunca sürüp sona ermesi normal kabul edilmektedir.
Saç Dökülmesi Nedir, Dökülme Aşamaları (Evreleri) Nasıldır?
Elastin, keratin ve çeşitli proteinlerin etkisi ile kafa derisindeki kıl köklerinde üretilen deri eki saç olarak adlandırılmaktadır. Deri eklerinin çeşitli nedenlerden etkilenerek kopması ise saç dökülmesi olarak adlandırılır. Saçlar gelişme, büyüme ve dökülme olmak üzere 3 evre geçirir. Bu evreler:
- Anagen: 2-8 yıl arasında değişen büyüme evresidir. Saçlar bu evrede gelişir. Sağlıklı bir bireyin kafa derisindeki saçların yaklaşık %90’ı bu evrede bulunur. Vücudun diğer bölgesindeki kıllar için bu evre daha kısa sürer.
- Ketogen: Saçların tamamen olgunlaştığı evredir. Olgunlaşan saçlar 2-3 hafta süresince incelme ve zayıflama sürecine girer.
- Telogen: Ölü saçların 2-4 ay boyunca döküldüğü evredir. Bu evrede dökülen saçların sayısında artış göstermesi “saç dökülmesi” olarak bilinen telogen effluvium ismiyle adlandırılır.
Kadınlarda Saç Dökülmesine Neden Olan Faktörler Nelerdir?
Kişinin günlük yaşam alışkanlıklarından ciddi sağlık problemlerine kadar pek çok faktör kadınlarda saç dökülmesine yol açabilir. Bu bakımdan saç dökülmesi genel çerçevede ele alınabilir. Kadınlarda saç dökülmesine yol açan faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Genellikle saç dökülmesine genetik faktörler yol açmaktadır. Zamanla saçların incelmesine ve köklerinden kopmasına neden olur. Gecikmeden müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Aksi halde kişinin hızla kelleşmesine yol açar.
- Demir depolarının düşük olması, hormon problemlerinin olması, saçlı deride görülen enfeksiyonlar
- Tüketilen doğum kontrol ilaçları, menopoz ya da hamilelik süreci
- Tiroit hormonlarının düzensiz çalışması ve stres
- Saçlara çok fazla işlem yapılması (perma, boya, fön vs.)
- Telogen Effluvium: kişinin aşırı stresli bir yaşamının olması, A Vitamini’nin fazla dozda tüketilmesi gibi durumlarda ortaya çıkmaktadır. Geçici bir durumdur, iyi huylu olarak tanımlanır.
- Kafa derisinin belirli bir alanında meydana gelen saçkıran (alopesi areata)
- Çölyak, lupus ve skleroderma gibi kronik hastalıkların etkisi
- Düzensiz ve yetersiz beslenme alışkanlıklarından kaynaklanan vitamin ve mineral eksiklikleri
Ayrıca detaylı bilgi almak için “Saç Dökülmesi Neden Olur, Sebepleri Nelerdir?” yazımızı da inceleyebilirsiniz.
Kadınlarda Saç Dökülmesinin Belirtileri Nelerdir?
Kadınlarda saç dökülmesinin belirtileri için bu durum 3 ayrı başlıkta incelenmektedir. Buna Ludwig sınıflandırılması da denilmektedir. Bu sınıflandırma şu şekildedir:
- 1. Sınıflandırma: Bu süreçte görülen saç dökülmeleri için saçlarda oluşan seyreklik kamufle edilerek kapatılabilir.
- 2. Sınıflandırma: Başın özellikle orta bölgesinde daha çok dökülme meydana gelir.
- 3. Sınıflandırma: Belirtilerin en yoğun görüldüğü evredir. Saçlı derinin tepe bölgesince dökülmeye bağlı gözle görünür büyüklükte boşluklar meydana gelir.
Kadınlarda Saç Dökülmesi Nasıl Önlenebilir?
Kadınlarda saç dökülmesinin önüne geçilebilmesi için tetikleyici unsurların kişinin yaşamından uzaklaştırılması gerekmektedir. Bunun için öncelikli olarak strese sebep olabilecek durumlardan kaçınılmalıdır. Beraberinde dengeli ve sağlıklı beslenme düzeni de sağlanmalıdır.
Saç dökülmelerine engel olabilmenin bir diğer adımı kişinin saç tipine uygun şampuan kullanmasıdır. Saç yapısına uymayan ürünleri kullanmak dökülme olması için tetikleyici rol oynar. Saç yıkama periyodu da düzenli olmalıdır. Sık sık saç yıkanması tavsiye edilmemektedir.
Kadınlarda Saç Dökülmesi Kellik Oluşmasına Yol Açar Mı?
Kadınlarda görülen saç dökülmesi bazı bireylerde hafif seyrederken bazılarında kellik oluşmasına neden olabilecek ciddi bir süreç barındırabilir. Dökülmeye neden olan faktörlerin kişinin hayatından uzaklaştırılmasından sonraki 6-9 aylık süre içerisinde saçlar yeniden canlanmakta ve normalleşmektedir.
Uygulanan ilaç tedavisinin süresi bittikten sonra genelde saçlar normal yoğunluğuna ulaşır. Buna karşın genetik nedenlerle oluşması durumunda saçlı derinin belli bir kısmında seyrelme görülebilir. Kadın tipi saç dökülmesi de oluşabilecek durumlardan biridir. Genellikle erkeklerde görülen “Androgenetik Alopesi” ile benzerlik gösterir.
Erkek tipi saç dökülmesi olarak tanımlanan androgenetik alopesi ergenlik çağında görülmeye başlar. Kişinin genetik yapısına bağlı olarak zamanla dökülme ciddi bir duruma gelebilir ya da süreç hızla ilerleyebilir. Genel olarak kadınlarda saç dökülmesine neden olan faktörler bu durum için tetikleyici olabilir.
Erkeklerde Saç Dökülmesine Neden Olan Faktörler Nelerdir?
Erkeklerde saç dökülmesine neden olan faktörlerin başında genetik etkiler yer almaktadır. Erkeklerin neredeyse yarısında androgenetik saç dökülmesi görülür. Buna neden olan androjen bir hormonun adıdır. Kadınlarında yaklaşık %20’sinde bu tipte saç dökülme görülür.
Androgenetik saç dökülmelerinde dökülmenin şiddeti bazı zamanlarda artabilir. Asıl saç dökülmeleri yavaş yavaş seyreder ve etkileri yıllar sonra ortaya çıkar. Erkeklerde saç dökülmesi kadınlara kıyasla daha çok görülmektedir. Buna neden olan faktör ise; 5 alfa redüktaz olarak adlandırılan enzim maddesinin erkeklerde kadınlardan daha fazla bulunmasından kaynaklanır.
Saç Dökülmesinin Belirtileri Nelerdir?
Erkeklerde görülen saç dökülmeleri pek çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu nedenler şu şekildedir:
- Kan seviyesinin düşük olması
- Demir eksikliği
- DHT (dihidrotestosteron) hormonu
Erkeklerde Saç Dökülmesi Nasıl Önlenebilir?
Erkeklerde oluşan saç dökülmelerinde uygulanan pek çok yöntem bulunmaktadır. Kişi günlük hayatında bazı tedbirler alarak saç dökülmesine engel olabilir. Bu yöntemler şu şekildedir:
- Alkol ve tütün ürünlerinin tüketilmemesi ya da azaltılması
- Saç yapısına uygun pH değerine sahip ürünlerin kullanılması
- Saç derisine ve saçlara zarar veren kimyasal ürünlerden uzak durulması
- A Vitamini’nin tüketiminde doz aşımı yapılmaması
- Saçın dokusuna zarar veren jöle, sprey ve dondurucu gibi ürünlerin kullanılmaması
- Protein ve B Vitamini’nin tüketimine önem verilmesi
- DHI ve FUE gibi teknikleri içeren saç ekimi uygulamaları
Kadınlarda ve Erkeklerde Saç Dökülmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Kadınlarda ve erkeklerde saç dökülmesinin tedavisi, buna neden olan duruma bağlı olarak farklı yöntemlerle uygulanmaktadır. Pek çok faktör saç dökülmesine yol açabilir. Dökülen saçların yeniden büyüyüp gelişmesi için gereken zaman uzun olabilir. Bu bakımdan tedavi zorlu olabilir ve uzun sürebilir.
- Hormonal durumlara bağlı olarak gelişen dökülmelerde hormon dengesinin sağlanması için ilaç tedavisi uygulanır. Cerrahi prosedür bile uygulanabilir.
- Saç dökülmelerini önlemek amacıyla kullanılan yöntemlerden biri de ilaç tedavisidir. Bu ilaçların belirlenmesi ve kullanımı ilgili hekim tarafından belirlenmektedir. Saç köklerini ve yapısını güçlendirmek için de tercih edilmektedir.
- Mezoterapi uygulaması, saç dökülmelerinde en çok tercih edilen etkili işlemdir. Prosedürde; saç derisinde mikro iğneler aracılığı ile mineraller ve vitaminler enjekte edilir. Ortalama 5-10 seans uygulanarak etkili bir sonuç elde edilir. (İlgili olarak “Saç Mezoterapisi” yazımıza da göz atmayı unutmayın!)
- PRP tedavisi de oldukça etkili bir işlemdir. Hastanın kendisinden alınan kan farklı işlemlerden geçirilir. Kişide dökülme problemi görülen bölgelere enjekte edilir. Bu tedavi daha çok genetik faktörler nedeniyle oluşan dökülmelerde kullanılır.
- Besin eksikliğine bağlı oluşan değerlerin düşmesi, bunun sonucunda gelişen saç dökülmelerinde takviye tedavisi uygulanır.
- Psikolojik rahatsızlıklardan kaynaklanan saç dökülmelerinde psikolojik destek ve psikoterapi sağlanır. Ek olarak ilaç tedavisi uygulanabilir.
- Azalan saçları desteklemeye yönelik mineral ve vitamin takviyeleri, hormon tedavileri, saç temizleme ürünleri ve kıl köklerini besleyen serumlar önerilmektedir.
- Saç ekimi tedavisi uygulanarak kesin çözüm elde edilebilir. Kulak kenarı ve ense bölgesinden alınan kıl kökleri (greft) ile dökülen alanlara saç ekim işlemi yapılır. Saç ekim işlemler farklı tekniklerle uygulanmaktadır. (Detaylı bilgi için “Saç Ekimi Nedir, Nasıl Yapılır?” yazımızı inceleyebilirsiniz.)
Saç Çekme Testi Nedir, Nasıl Yapılır?
Erkek ve kadınlarda uygulanan saç çekme testi, saçlarda dökülmelerin tanısının konulabilmesi için uygulanan klinik tekniklerden biridir. Saç dökülme düzeyini belirlenmesi ve hangi bölgede daha çok görüldüğünün belirlenmesi için saç çekme testi ile bulgu elde edilir.
Saç çekme testi; başın farklı bölgelerine yaklaşık 50-60 saça kökten uçlarına kadar sıvazlanmasıdır. Sonrasında elde kalan saçların sayımı yapılarak tamamlanır. Bu işlem haricinde gerek görülmesi durumunda mikroskopta kıl kökleri analiz edilir. Trikogram tekniği ile yapılır.
Dermoskopik muayene tanı konulabilmesi için uygulanan yöntemlerden biridir. Saç kıllarının çapı, saçın yoğunluğu ve yeni büyüyen saçların değerlendirilmesi yapılır. Androgenetik alopesi için sıklıkla tercih edilir. Bunlara ek olarak hastaya kan testi de yapılabilir.