Güneşlenme cildimize faydalı ya da zararlı pek çok etki sağlar. Yazları güneş kremleri, şemsiye ya da şapka gibi önlemler alarak cildimizi korumaya çalıştığımız güneşin cildimize ve ruhumuza olumlu etkileri bulunur.

Canlıların yaşamını devam ettirebilmesinde güneş önemli bir role sahiptir. Cilt uzmanlarına göre yaz ve ilkbahar mevsiminde haftada 3-4 kez güneşe çıkılmalıdır. 5-15 dakika güneşlenmek yeterlidir. 

Güneşin olumlu etkilerinin yanında olumsuz etkileri de bulunur. Yeterli düzeyde güneş ışınlarına maruz kalmak ciltte D vitamininin sentezlenmesini sağlar. Birçok hastalığı tedavi edici etki gösterir. Ultraviyole ışınlarına uzun süre maruz kalmak vücudumuza tehdit edici etkiler oluşturmasına yol açabilir.

Güneşlenme Sonrası Bronzluk Neden Olur?

Vücudumuzun güneş ışınlarına karşı verdiği bir tepkidir. Cildimiz güneş ışınlarının zarar verici etkilerinden kendini korumak için kullandığı kitle imha silahıdır. Cildin güneş ışınlarına karşı geliştirdiği savunma mekanizması bronzlaşmaktır.

Solaryum cihazı nedir, zararlı mı?

Bronzlaşmak için kullanılan bir yöntemdir. Bir yaz günü öğle sıcağındaki güneşin yaydığı ultraviyole ışınlarının çok daha fazlasını salgılamasıdır. Doktor kontrolünde yapılması önerilir. Çok sık uygulanan solaryum seansları cilt kanseri oluşma riskini artırmaktadır.

Güneşlenme Cildimize Nasıl Fayda Sağlar?

Dünyada tüm canlıların gelişip büyümesinde etkili olan güneşin cildimize pek çok faydası bulunmaktadır. Bunlar aşağıda detaylı olarak verilmiştir.

1. D Vitamini Kaynağıdır

Güneş, vücuda D vitamini sağlanabilmesi için ana kaynak niteliğindedir. D vitamini vücudumuzda pek çok etkiye sahiptir. Yeterli düzeyde D vitamini sağlanması ile; cildin erken yaşlanmasına ve kemik erimesine engel olur, bağışıklık sistemini güçlendirerek kansızlık oluşumunu engeller. Cilt üzerindeki yaraların ve enfeksiyonların iyileşmesinde rol oynar.

2. Cilt Sağlığını Güçlendirir

Yeterli bir sürede doğru şekilde güneş ışınına maruz kalmak pek çok sorunu gidererek cilt bariyerinin güçlenmesini sağlar. Güneş ışınlarına gerekenden uzun süre maruz kalmak ciltte bir tehdit unsuru oluşturabilir. Örneğin; saç kepeklenmesi, akne ve egzama gibi cilt sorunlar güneş ışınları ile iyileşebilir.

Güneş ışınları içerisinde iyileştirici etki oluşturan E vitamini, fosfor ve D vitamini cilt hastalılarında iyileştirici etki göstermektedir. Herhangi bir cilt hastalığı olan bireylerin doktorların önerdiği sürede kontrollü bir şekilde güneşlenmeleri önemlidir.

3. Kanser Önleyici Etkiye Sahiptir

Öğle vakitlerinde kısa süre güneşlenmek ya da yürüyüş yapmak başta meme ve akciğer kanserleri olmak üzere; yumurtalık, kalın bağırsak, prostat ve cilt gibi kanserlere yakalanma riskini önemli düzeyde azaltmaktadır. Güneş ışınları D vitamini ile kanser oluşma riskini azaltmakta oldukça etkilidir. 

Güneşlenme süresince güneş ışınlarına maruz kalan cilt uyarılarak D vitamini üretir. Güneş ışınlarından fayda sağlayabilmek için güneşlenme süresince güneş kremi gibi koruyucu maddelerin kullanılmıyor olması önemlidir. UVB ışınları ciltte D vitamini sentezini uyarır. D vitaminin üretilebilmesi için cilde direkt temas etmesine dikkat edilmelidir.

4. Kemik Erimesini Engeller

Güneşlenmek D vitamini üretimini sağlayarak kemik ve dişlerin gelişimine etki eder. Bu gelişimde etkili rol oynayan kalsiyumdur. Kalsiyumun etkili olabilmesi için bağırsaklarda emilimi sağlanmalı ve kemiklerde depo edilmelidir. Bunu sağlayan D vitaminidir. Eğer yeterli düzeyde bulunmuyorsa vücuttaki kalsiyum işlevsiz hale gelmektedir.

Güneşlenmek vücuttaki D vitamini depolarını doldurarak açığı kapatır. Vücutta önerilen kısım bacak ve kolların iç kısımlarıdır. Yaklaşık 15 dk güneşlenerek cildin ve kemiklerin güçlenmesini sağlayabilirsiniz.

D vitamini için önerilen bitkisel gıdalar, örneğin; yumurta sarısı, yağ oranı yüksek deniz balıkları, hayvansal yağlar önerilse de güneşlenmek kadar etkili değildir. Öğle vakitlerinde ortalama 15-20 dakika güneşlenmek cildin alt katmanlarında yer alan UVB ile sentezlenerek D vitamini üretir.

Güneşte kalma süresinin ölçülü olması önemlidir. Bu sürenin uzaması durumunda cilt geçirgenliği azalır. Melanin sentezine de bağlı olarak D vitamini üretimi azalır. Güneşlenme sonrasında ılık bir su ile duş alınması tavsiye edilmektedir. Duş sırasında duş jeli kullanılmamalı, lif kullanılmamalıdır.

5. Cilt Hastalıklarına Direnç Kazandırır

Düzenli ve dengeli bir şekilde güneşlenmek cilt bariyerini güçlendirerek direnci artırır. Egzama, akne ve mantar gibi problemleri giderir. Cildin canlı, parlak ve temiz görünmesinde önemli bir rol oynar. Sedef hastalıklarının güneş ile ilişkisi üzerine yapılan çalışmalarda %80 oranında bir iyileşme sağladığı görülmüştür.

6. Kilo Vermenize Yardımcı Olur

Kilo verme sürecinde en çok şikâyet edilen durumlardan biri yağ oranıdır. Beslenme programı ve egzersizlere ek olarak düzenli bir şekilde güneşlenmek vücutta yağ oranının azalmasını sağlar. Metabolizmanın hızlanmasını sağlayarak sağlıklı bir vücuda kavuşmanıza yardımcı olur.

7. Uykudan Alınan Verimi Artırır

Düzenli olarak güneşlenmek beyninizde uyarıcı bir etki oluşturarak uykuya geçiş aşamasında bir hormon salgılar. Sirkadiyen ritim uyku döngüsüdür, bu döngünün düzenlenebilmesi için güneş ışığının vücuda yeterli düzeyde etki etmesi gerekir. Sağlıklı bir uyku uyumak, zihin ve beden sağlığını güçlendirerek uzun yıllar sağlıklı yaşamak için güneşlenmek önemlidir. 

8. Antidepresan Etkisi Gösterir

Yaşadığımız süre boyunca zaman zaman ruh halimiz bozulabilir, mevsimlerin de etkisi ile depresyon durumuna sürüklenebiliriz. Depresyon için önemli çözüm yollarından biri güneşlenmek, güneşli havalarda yürüyüş yaparak vücudu ve zihni sakinleştirmektir. Serotonin hormonu güneş ışınları bedenimize temas ettiğinde salgılanır. Böylelikle stres düzeyimiz azalarak mutluluk seviyemiz artar.

9. Saçların Güzelleşmesini Sağlar

Saç dökülmeleri, saç tellerinin zayıflaması gibi problemler güneşlenme ile giderilebilir. İçeriğinde bulunan D vitamini ile saç tellerine ve köklere etki ederek güçlenmesini ve sağlıklı bir şekilde uzamasını sağlar. Güçlü ve sağlıklı saçlara kavuşmanın en önemli yolu güneş ışınlarıdır. 

Güneş Cildimize Nasıl Zarar Verir?

Güneşlenmek ne kadar sağlığımız ve cildimiz için önemli olsa da kızılötesi ve ultraviyole ışınları hem cilde hem gözlere zarar verir. Güneşlenmek için belirli saatlerde güneşe maruz kalmamak ve uzun süre güneşlenmemek önemlidir. Doktorlar tarafından saat 11-15 arasında güneş ışınlarına direkt olarak maruz kalınmamalıdır.

Güneş, yaşamın devamı için su ve hava gibi önemli bir unsurdur. Dünyadaki tüm canlıların yaşamını devam etmesini sağlayan güneş ışınları, insan vücudunda da önemli bir role sahiptir. Vücudumuzda bulunan D vitamininin yaklaşık %95’i güneş ışınlarından sağlanmaktadır. Cilt üzerinde sentezlenen bu vitaminin cilde sağladığı pek çok bulunur.

Güneşte korunmasız bir şekilde uzun süre boyunca bulunmak faydadan çok zarar sağlayarak pek çok deri hastalığına yol açmaktadır. Açık havaya çıkmadan yarım saat önce cilde güneş koruyucu uygulanmalıdır. Önerilere uyulmadığında ciltte soyulmalar ve yanıklar oluşabilir. 

Güneşin zararlı ışınlarına uzun süre korunmasız olarak maruz kalmak ciltte kanser oluşuma yol açabilir. Zarar gören yalnızca cildiniz değildir, gözleriniz de etkilenerek sağlığı bozulabilir. Bu nedenle güneş gözlüğü seçerken özenli olmalısınız. Polarize ve UV filtresi bulunan, yüzünüze tam olarak uyum sağlayan gözlükleri tercih etmelisiniz.

1. Cilt Kırışıklıklarını Artırır

Günümüzde solaryum uygulatmak, tatile gitmek gibi dahi olunan aktiviteler ile güneş ışınlarına maruz kalınan süre uzamaktadır. Böylelikle güneşin zararlı ışınlarından dolayı oluşan deri kanseri riski artmaktadır.

Ozon tabakasının incelmesi ile güneş ışınlarının vücudumuza ve doğaya olan zararlı etkileri artmıştır. Bu ışınlar artık daha fazla yeryüzüne ulaşarak pek çok açıdan zararlı olmaktadır. Bu ışınlar yalnızca deri kanseri oluşumunda etkili değildir. Cildin erken yaşlanmasına ve kırışıklıkların artmasına yol açmaktadır.

2. Göz Sağlığına Zarar Verir

Konjonktiva ve kornea gibi gözde öz kısımda bulunan dokulara UV-C ışınları zarar vermektedir. Direkt olarak kısa süreli de olsa güneşe bakmak retinaya yani görme tabakasına zarar vermektedir. Bu durum gözde kalıcı hasarlar oluşmasına yol açabilir. Bu nedenle güneş gözlüğü kullanmanız oldukça önem arz etmektedir.

3. Ciltte Leke Oluşturur

Güneş ışınlarına fazla maruz kalmak ya da korunmasız olmak cilt üzerinde leke oluşmasına neden olmaktadır. Deri üzerinde bazı yerleri açık bazı yerlerin koyu görünmesi ile ton dengesizliğine yol açabilir. 

Kan damarlarından küçük ve ince yapılı olanları güneş etkisi ile cilt üzerinde kızarıklık oluşmasına yol açabilir. Yaşlandıkça daha belirgin bir hal alan yüzümüzde ve vücudumuzun farklı bölgelerindeki gri ya da kahverengi lekeler güneş ışınlarının zararlı etkilerinden dolayı meydana gelmektedir.

4. Ciltte Yanık Oluşmasına Yol Açar

Cildin uzun süre güneş ışınlarına maruz kalmasından dolayı güneş yanıkları oluşmaktadır. A ve B olarak adlandırılan ultraviyole ışınlar ciltte hasar oluşturarak hücrelerin yanmasına yol açmaktadır.

Güneş yanığının oluşabilmesi için; seviyesi, ne kadar sürede oluşacağı, ışınların şiddeti, ne adar süre maruz kalındığı, kişinin cilt yapısı gibi pek çok faktörlere göre değişiklik göstermektedir. Kişinin şiddetli açı çekmesine yol açabilen bir durumdur.

5. Solar Keratoz (Aktinik Keratoz) 

Cildin uzun süre boyunca güneş ışınlarına çok fazla maruz kalmasından dolayı solar keratoz oluşmaktadır. Belirtileri şu lezyonlardır; genellikle el, boyun ve baş bölgesinde kahverengi pullanma, kabuklanan deri ya da kızarık küçük lekelerdir.

Bu rahatsızlığın görülme riski cilt rengi çok açık olan bireylerde daha yüksektir. Cilt kanserine dönüşme riski bulunan solar keratozun belirtileri görünmesi durumunda erken müdahalede bulunulmalıdır.

6. Çiftçi Dudağı 

Güneş ışınlarına uzun süre maruz kalındığında vücut üzerinde en çok etkilenen alanlardan biri de dudaklardır. Normalden daha fazla zararlı ışınlara maruz kalınması durumunda aktinik keratoz benzeri lezyonlar oluşabilir.

Bu lezyonlar dudaklarda; kabuklanma, kuruluk ve çatlak oluşumu şeklinde görülür. Bu durumun oluşmasına engel olmak amacıyla düzenli olarak bol su tüketmeli ve nemlendirici dudak kremi kullanılmalıdır.

Sağlıklı Güneşlenme Nasıl Olur?

Cildin bronz bir renge sahip olması estetik açıdan istenen ve hoş karşılanan bir durumdur. Fakat cildin koyulaşması ve bronzlaşması bir savunma mekanizmasının verdiği tepkidir. Cildimiz güneşin zararlı ışınlarından sağlıklı hücreleri korunmak amacıyla bronzlaşarak önlem almaktadır. 

Bronzlaşmak cildin pigment üretimini artırmasıdır. Melanosit olarak adlandırılan bu hücre cilde rengini vermektedir. Ciltte sağlıklı hücreler etrafında kalkan oluşturan melanositler cildin korunmasını amaçlar. Sağlıklı güneşlenmek için şu hususlara dikkat etmeniz tavsiye edilmektedir:

• Güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korunabilmenin önemli adımı güneşlenme saati ve süresinin doğru ayarlanmasıdır.
• Güneş ışınlarının dünya üzerine dik olarak geldiği saat 11-15 arasıdır. Bu saatler arasında gölgede kalmalı ve güneşlenmekten kaçınılmalıdır. 20 dakikadan fazla bu saatlerde güneş altında bulunulmamalıdır.
• Cilt üzerinde yüksek koruyucu etkiye sahip olan güneş kremleri kullanılmalıdır. 
• Güneş gözlüğü olmadan güneşe çıkılmamalı, gözlükler doğru seçilmelidir. Polarize ve ultraviyole camlar tercih edilmelidir.
• Yüz ve boyun bölgesinin güneşe maruz kalmasını önlemek amacıyla şapka kullanmalısınız.
• Cildinizin ve vücudunuzun ısınmasını engellemek amacıyla bol bol su tüketin.
• Cilt üzerinde oluşan lezyonları takip edin. Kanama, yayılma ya da kaşınma gibi durumların oluşması durumunda gecikmeden bir cilt uzmanına başvurun.