Hacamat, vücuttaki kötü kanı temizlemek ve birtakım sağlık sorunları ve cilt sağlığını desteklemek amaçlı uzun yıllardır kullanılan geleneksel bir alternatif tıp (GETAT) tekniğidir. Kelime anlamı Arapça “kan çekme” anlamında kullanılan hacamat Orta Doğu, Asya, Afrika gibi birçok kültürde tarihlerden beri uygulanagelen ve şifalı olduğuna inanılan bir tedavi yöntemidir. 

Uzman fizyoterapistlerce uygulanması gereken hacamat genelde hastane veya klinik statüsüne sahip olmayan alternatif tıp uygulama merkezlerinde de uygulanabilmektedir. Ancak hastane ve kliniklerde bilimsel açıdan koşullara uygun ve herhangi olası komplikasyonlara sebep olmaması için tüm önlemler alındığından bu kurumlar daha sağlıklı tercih olacaktır. İstanbul geneli ve diğer birçok şehirde hastaneler artık hacamat gibi geleneksel tıp uygulamaları alanında hizmet vermektedir.

Hacamat Nedir ve Ne İşe Yarar?

Hastane, klinik veya bu tedaviyi uygulamaya izni olan herhangi bir sağlık merkezinde uygulanan hacamat, vücudun belirli noktalarına vakum veya kanül kullanarak emme işlemi ile o bölgelerden kirli kanın çekilmesi işlemidir. Hacamat ayrıca dünya genelinde yaygınlık kazanmış kupa tedavisi olarak da bilinen bir uygulamadır.

Her bölgeye uygulanması uygun olmayan bu tamamlayıcı tıp tedavisi kan dolaşımını iyileştirmek, vücutta biriken toksinleri temizlemek ve ağrıları azaltmak gibi faydaları bulunmaktadır.

Bilimsel açıdan faydaları kesin olarak ispatlanamamış hacamat (kupa tedavisi) faydasına inananlarca yaygın bir şekilde tercih edilmektedir. Çoğunlukla tedavi en çok sırt bölgesine uygulansa da sağlık problemleri ve beklentilerin farklılığına göre birçok ayrı noktaya yapılabilmektedir. 

 Neye, hangi hastalıklara iyi gelir?

Kupa tedavisi yani hacamat uygulamasının faydaları genel bir yapıya sahip olduğundan birçok farklı hastalığa iyi gelmektedir. Genellikle kişiler hacamat tedavisini varis, skolyoz, bel ve boyun fıtığı, baş ağrısı, cilt sağlığı veya kadın hastalıkları gibi birçok farklı sebep için tercih edebilmektedir. Ayrıca yüze, kafaya, bacak ve kol gibi farklı farklı noktalara uygulanan tedavi cilt altında dermapen etkisi sağlayarak hücre yenilenmesi ve sivilcelerin azalması gibi dolaylı etkileri sağlayabilecektir.

Kimler hacamat yapabilir?

Hacamat tedavisini öncelikle fizyoterapist ve gerekli izin belgelerine sahip klinik sağlık uzmanları uygulayabilmektedir. Ancak bu tedavi alternatif bir tıp uygulaması olduğundan genellikle deneyim sahibi ve gerekli belgelere sahip olmayanlar da uygulamayı yapabilmektedir. Bu açıdan düzenli hacamat yaptıranlar ve yaptırmayı düşünenler bu tedavi hizmetini steril ve gerekli deneyimli uzmanlara sahip hastane veya kliniklerde alması sağlıklı bir karar olacaktır.

Hacamat kimlere yapılır? Bu geleneksel tıp uygulamasını belirli hassasiyeti ve bu uygulamaya yönelik herhangi bir kronik rahatsızlığı olmayan herkes yaptırabilir. Medikal bir uygulama olmadığından 18 yaşından küçükler de velilerinin onayıyla bu tedaviden yararlanabilir.

Hacamat Nasıl Yapılır?

Hacamat yalnızca bir kan alma işlemi değildir, tedavi herhangi bir hastalıktan dolayı veya sağlıklı kalmak maksadıyla , belirli vücut bölgelerine kupa ile vakum uygulandıktan sonra, aynı alanlar üzerine küçük kesiler yapıldıktan sonra tekrar vakumlanarak kan alınması sürecini içerir.

Cilt üzerinde yapılan küçük kesiklerin belirli süre vakumlanması sonucu kılcal damar çeperlerinde hafif bir harabiyet oluşturulur, bu işlem ile değişik biyokimyasal süreçlerin tetiklenmesi sağlanır.

Hacamatın uygulanma aşaması şu şekildedir:

• Hacamat yapılacak yer bir antiseptik solüsyon ile silindikten sonra hacamat kupaları yerleştirilerek vakumlanır.
• Bölge ve cilt özelliğine göre belirlenmek üzere 1- 4 dakika kadar beklendikten sonra uygulanan kupa sökülür ve kupalanan bu alana ince uçlu bir neşterle yine cildin özelliği dikkate alınarak 0,5-1 mm derinliğinde ,0,5- 1 cm uzunluğunda küçük çizikler atılır.
• Kupalar tekrar aynı yerlere vakumlanır ve kupaların içine kan dolması beklenir.
• İçerisine kan biriken kupa alınır ve  kan gelmesi durduktan sonra işlem uygulanan alan temizlenerek tedavi sonlandırılır.

İşlem ne kadar, kaç dakika sürer?

Hacamatın hangi noktalara yapılacağı durumuna göre işlemin süresi değişebilmektedir. Ancak genel olarak sırt, kol, bacak gibi bölgelere uygulanan hacamat ortalama 25 – 30 dakika sürmektedir. Bu uygulama öncesinde anestezi uygulanması gibi herhangi bir hazırlık süreci veya uygulama sonrası istirahat gerekmediğinden işlem ortalama 30 dakikada tamamlanmaktadır.

Hacamat kaç ayda bir yapılır?

Genel olarak, hacamatın sıklığı tedavi amaçlarına, hastanın ihtiyaçlarına ve sağlık durumuna bağlıdır. Bazı kişiler ihtiyacına ve bünyesinin durumuna göre ayda 1 kere veya daha sık hacamat yaptırabilirken, bazı kişiler ise daha seyrek olarak yılda 3-4 kez bu geleneksel tıp uygulamasını yaptırmayı düşünebilir.

Hacamatın Faydaları Nelerdir?

Kan dolaşımını iyileştirme, bağışıklık sisteminin güçlenmesi, stresin azaltılması ve hormon dengesini sağlama gibi birçok farklı türden faydası olan hacamat uygulaması oldukça iyi bir alternatif tıp tedavisidir.

Hacamatın faydaları arasında şunlar sayılabilir:

• Kan dolaşımını hızlandırır.
• Dokuların beslenme ve oksijenlenmesini arttırır, sertlikleri ve ödemleri çözer.
• Hacamat kan üretimiyle görevli organları (kemik iliği, karaciğer, dalak) uyarır, bağışıklık sistemini kuvvetlendirir, vücuda direnç kazandıracak mekanizmaları tetikleyerek ağrıları giderir, hastalıkları önleyici mekanizmaları uyarır
• Kas-iskelet sistemi hastalıklarına bağlı ağrıların tedavisinde kullanılabilir.
• Vücudun savunma mekanizmasını güçlendirir.
• Endorfin salınımını arttırır.
• Kansızlık, baş ağrıları, karaciğer ve dalak hastalıkları, enfeksiyonlarda etkili sonuçlar alınır.
• Nöropsikolojik hastalıklarda faydalıdır.
• Artrozlar (kireçlenmesine bağlı ağrılar), bel tutulması, eklem ağrıları, bel, boyun fıtığının belirli evrelerinde kullanılır.

Bununla birlikte, hacamatın faydaları hakkında bilimsel kanıtlar sınırlı olduğundan tedavinin faydaları ve sonuçları açısından beklentiler bu durum gözetilerek değerlendirilmelidir. Hacamat gibi tamamlayıcı tıp uygulamalarını herhangi bir sağlık sorunu için düşünüyorsanız, öncelikle bir uzman bir hekime danışmanız önemlidir. Uzmanınız, sizin durumunuza uygun en iyi tedavi seçeneklerini size önerebilir.

Hacamat Günleri Nelerdir, Ne Zaman Yapılır?

Tedavi amaçlı hacamat, gün ve saat fark etmeksizin her zaman yapılabilir. Ancak bazı kişiler hacamat uygulamasını belirli özel zamanlarda yapmayı tercih edebilmektedir. Hicri takvimdeki günleri esas alarak bu geleneksel tedaviyi yaptırmak isteyen kişiler şu günleri esas alabilecektir:

• Hicri ayın ilk 5 ve son 5 günü tavsiye edilmez, 5 ve 25. günleri arası önerilir.
• Sünnet amaçlı hacamat, hicri ayın 17,19 ve 21. günleri tavsiye edilir.
• Hafta içlerinde ise hacamat için en uygun zaman: Pazar, Pazartesi, Salı, Perşembe günleridir.

Genellikle günleri önemseyerek hacamat tedavisi yaptıranların diğer aklına takılan soru ise, hangi günler hacamat yapılmaz, sorusudur. Hacamat pratik olarak her gün yapılabilse de sünnet amaçlı hacamat yaptıranlar hadis bilgilerine göre Çarşamba günü hacamat yaptırmaması gibi bir tercihte bulunabilecektir.

Hacamatta altın gün nedir?

Hicri takvim esaslı olarak hacamat tedavisi yaptıracak kişiler arasında altın gün olarak bilinen nadir bir tarih bulunmaktadır. Sünnet amaçlı hacamat yaptıracak olanlar için bu altın gün tarihi hicri takvimde ayın 17. günü salı gününe denk gelen tarihlerdir. Yani hicri takvim esaslı günleri esas alarak hacamat yaptıracak kişiler bu altın günde tedaviyi yaptırmayı tercih edebilecektir.

Adetliyken hacamat yapılır mı?

Adet döneminde kadınların bedenleri doğal bir süreçten geçtiği ve hassas olduğu için kan dolaşımını etkileyen hacamatın uygulanması olumsuz bir etkiye sebep olabilecektir. Ancak adet dönemindeki kişilerin durumları kişisel olarak farklı olabileceğinden herhangi bir hassasiyeti bulunmayanlar tedaviyi uygulayabilecektir. Yine de bir sağlık uzmanına danışmak en sağlıklısı olacaktır.

Adet düzensizliği için hacamat noktaları var mı, nerelerdir?

Genelde adet düzensizliği problemleri için hacamat uygulaması kuyruk sokumu bölgesine uygulanmaktadır. Kuyruk sokumuna uygulanan hacamatın tıbbi bilimsel bir kanıtı olmasa da birçok faydaları olduğu düşünülmektedir. Adet düzensizliğine iyi gelmesinin yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları ve hastalıkları, prostat gibi rahatsızlıklara da iyileştirici etkisi olduğu gözlenebilmektedir.

Hacamat Nerelere, Hangi Bölgelere Yapılır?

Yaygın olarak, hacamatın noktaları vücutta belirli bölgelerde bulunan özel noktalardır ve genellikle sırt, omuzlar, ense, ayak, baş, bacaklar ve kollar gibi bölgeleri içerir. Ayrıca bazı kişilerin tercihine göre yüze de uygulanabilmektedir. Kişilerin bu geleneksel tıp uygulamasından beklentilerine göre uygulanacak noktalar farklı farklı olmaktadır.

Örneğin belirli durumlara göre hacamatın uygulandığı bölgeler şu şekilde olabilmektedir:

• Baş ağrısı (Migren), boyun fıtığı gibi rahatsızlıklarda ense ve boyuna
• Böbrek rahatsızlıkları olan hastalarda bel ve kuyruk sokumu bölgesine
• Fıtık ve sırt ağrıları olanlarda sırt ve omuz bölgelerine
• Halsizlik, stres gibi rahatsızlıkları olanlarda yine sırt bölgesi
• Bacak ağrıları, huzursuz bacak sendromu gibi rahatsızlıklarda bacaklara

Çok sık tercih edilmese de hacamat yüze de uygulanabilmektedir. Daha hassas süreçleri içeren yüz hacamatında kişiler genellikle yüzdeki aknelerin ve sivilce izlerinin giderilmesi, gözeneklerin kapanması, yüzün daha canlı olması gibi faydalarını düşünerek tercih etmektedir.

Ayrıca ilgili olarak “Cilt Gençleştirme Yöntemleri Nelerdir?” ve “Yüz Lekesine Kesin Çözüm Nedir?” başlıklı yazılarımıza da göz atabilirsiniz.

Hacamat Öncesi ve Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?

Hacamat yaptıranlar tedavi öncesi ve sonrası bazı hususlara dikkat etmesi işlem için daha faydalı olacaktır. Medikal prosedürleri içermeyen ve sadece küçük kesilerle vakum uygulanarak yapılan hacamatta da belirli kriterlere dikkat edilmemesi durumunda komplikasyon gelişebilecektir. Bu sebeple tedavi öncesi ve sonrası şu hususlara dikkat edilmesi faydalı olacaktır:

• Hacamat yarı – tok yapılmalıdır, tedavi öncesinde en az 2-3 saat yemek yenmemesi tavsiye edilir.
• Meyve tatlı gibi şekeri yükselten gıdalar uygulama öncesinde tüketilmemelidir.
• 24 saat öncesinde cinsel perhiz olması sağlıklı olacaktır.

Hacamattan sonra neler yapılmaz?

Alternatif tıp uygulaması olan hacamatta riskli prosedürler olmasa da uygulama sonrası tedavinin daha sağlıklı sonuç vermesi ve daha hızlı faydalarını görebilmek açısından şunlara dikkat edilmesi iyi olacaktır:

• Tedavi sonrası 2-3 saat ağır yemek yenmemeli, hafif atıştırmalık ve benzeri gıda alınabilir.
• Hacamat işlemi sonrası 3-4 saat sonra ılık su ile banyo yapılabilir.
• Tedavi sonrası saatlerde yoğun egzersiz yapılmaması da faydalı olacaktır.

Hamilelikte hacamat yapılır mı?

Genelde hamilelik dönemindeki kişiler hormonal olarak hassas bir vücuda sahip olduğundan bilimsel olarak etkisi ve sonuçları tam kanıtlanmamış bu alternatif tıp uygulamasından uzak durmaları daha sağlıklı bir karar olacaktır. Ancak sağlık uzmanına danışılarak bu hassas dönemde daha doğru uygulamalardan faydalanmak iyi bir karar olacaktır.

Hacamatın Zararları Var mı, Varsa Nelerdir?

Risksiz bir uygulama olan hacamatın belirli özenin gösterilmemesi halinde olası potansiyel komplikasyonları gelişebilecektir. Hastane ve poliklinik gibi steril ortamlar dışında ve deneyimli olmayan kişilerce gerçekleştirilen hacamat sonrası şu riskler ve komplikasyonlar gözlenebilmektedir:

• Ortamda ve malzemelerde hijyenik bakımın sağlanmaması sonrası enfeksiyon kapma durumu
• Uzman kontrolünce gerçekleştirilmeyen kupa tedavisinde kişinin kanamasının riskli bir hal alması (Kan sulandırıcı etki yapan ilaç veya gıdalar almış olması veya herhangi bir kan dolaşımı sorunun değerlendirilmesi gerekli bir süreçtir.)
• Uygun şekilde yapılmayan kesiklerin ciltte yaralar oluşturması ve tedavi sonrası ağrı yapması
• Uygulama sonrası bazı kişilerde baş ağrısı veya genel bir ağrı ve halsizlik durumu oluşabilmektedir.

Hacamat Kimlere Yapılmaz?

Geleneksel ve alternatif tıp (GETAT) uygulamaları genelde risk ve komplikasyonları içeren uygulamalar taşımamaktadır. Bir GETAT uygulaması olan hacamatta aynı şekilde risk ve komplikasyonları olmasa da bazı özel durumları olan kişiler bu uygulamayı yaptırmaması daha sağlıklı olacaktır. Bunlar şu şekilde sayılabilir:

• Gebelik ve emzirme dönemleri
• Bayanların adet dönemlerinde
• İleri derece anksiyete bozukluklarında
• Kanama-pıhtılaşma bozukluklarında
• INR değeri 2 ve üzerinde olan kişilerde
• Hemoglobin değeri 10 ve altında olan anemik kişilerde
• Ciltte skar doku oluşumu gözlenen kişilerde
• İleri evre solunum yetmezliği olan kişilerde
• Bilinci kapalı, koopere ve oryante olmayan kişilerde
• Otoimmün hastalıkların akut atak dönemlerinde
• Tekrarlayan senkop atağı olan kişilerde